Wat is Hooggevoeligheid, HSP of Hoogsensitief zijn

De termen verwijzen naar dezelfde eigenschap, die voorkomt bij 15 tot 20% van de bevolking. De eigenschap is genetisch bepaald, dus je ziet vaak in de familie meerdere mensen die hooggevoelig zijn. Al dan niet zichtbaar of merkbaar. Hooggevoelig zijn betekent dat je meer prikkels binnenkrijgt én ze dieper verwerkt. Je hebt namelijk een gevoeliger centraal zenuwstelsel. Er zijn drie kenmerken die er vaak als eerste uitspringen en herkenbaarheid oproepen.

Meer waarnemen, dus veel details, maar ook sfeer en emoties. Het zijn de mensen die het snel opmerken als hun collega niet lekker in z’n vel zit of er net een ruzie is geweest in een kamer. Meer waarnemen is ook fysiek, namelijk in positieve zin sterk kunnen ruiken, meer tonen horen of meer zien in een schilderij. De verschillende kleurschakeringen bijvoorbeeld. Keerzijde hiervan is ook dat vieze geuren heftiger zijn, en labels van kleding kunnen jeuken. Kinderen willen vaak soepele kleding aan (leggings en joggingbroeken i.p.v. spijkerbroeken) en denk aan sokken die niet lekker zitten.
Hoogsensitieve mensen zijn empathischer en leven zich gemakkelijk in. Dit kun je goed inzetten als talent in hulpverlenende beroepen. Bij kinderen zie je dit terug in dat ze zich druk maken over als iemand pijn heeft of intens verdrietig zijn bij een overlijden. Of dat een opa van een vriendje is, of een konijn van een vriendin hoeft niet uit te maken. Goed inleven betekent vaak ook dat enge of nare films te heftig zijn om te kijken.
Creativiteit is een kenmerk, want veel details zien, meer waarnemen en de verbanden zien maakt dat je out of the box kan denken. De één is creatief in knutselen en de ander laat het zien in creatieve oplossingen bedenken en/of graag puzzelen.

Hooggevoeligheid is een eigenschap, géén aandoening, ziekte of stoornis. Je kunt er mee leren omgaan, maar je hoeft er niet van te genezen. Het is ook geen zweverig, spiritueel concept. Hooggevoeligheid is wetenschappelijk aangetoond en wordt in steeds bredere zin onderzocht. Je kunt iemand onder een hersenscanner leggen en vaststellen of iemand wel of niet de hooggevoelige eigenschap heeft. Dit gebeurt dan doordat iemand een taak moet doen tijdens de scan, waarbij hooggevoelige mensen o.a. meer details zien en er meer hersenactiviteit zichtbaar is. Er is dus wel degelijk een fysiologisch verschil tussen hooggevoelige en minder gevoelige mensen.

Hooggevoelige mensen staan bekend om hun invoelend vermogen en een hoge mate van gewetensvol gedrag. Kenmerkend zijn ook de zintuiglijke gevoeligheid, diep nadenken en vragen stellen, een zekere voorzichtigheid, intuïtie en creativiteit. Er zijn grofweg twee typen hooggevoelige mensen; de ‘highly sensitive person’ (hsp, overwegend introvert, ongeveer 70%) en de ‘high sensation seeker’ (hss, overwegend extravert, ongeveer 30%). De eerste groep zijn de ‘gewone’ hooggevoeligen, met een sterk ‘stop-en-check’-systeem. Ze kijken eerst even de kat uit de boom en stoppen om te scannen of iets veilig is. Hieronder zie je een aantal kenmerken.

  •     zijn stil, rustig, passief en terughoudend
  •     klappen snel dicht bij lastige of persoonlijke vragen
  •     gedragen zich netjes, zijn conformerend
  •     houden van harmonie
  •     zijn prikkel-vermijdend
  •     vallen niet graag op
  •     maken zich snel zorgen
  •     kunnen goed alleen zijn
  •     zijn voorzichtig
  •     denken veel na
  •     laden op via rust en een eigen plek
  •     vragen om aanmoediging en bevestiging
  •     zijn snel moe
Een heleboel informatie in één keer. Maar als je tot hier gelezen hebt, hoop ik dat het je iets heeft kunnen leren. Mocht je zelf hooggevoelig zijn, dan hoop ik dat je hier duidelijkheid door gekregen hebt. Heb je mensen in je omgeving waarvan je vermoedt dat ze hooggevoelig zijn, dan hoop ik dat je meer duidelijkheid hebt gekregen. 

Ik ben zelf een mengeling van introvert en extravert. Soms kan ik heel weinig prikkels verdragen en soms kan ik wel een dag op stap met veel prikkels om me heen. Ik heb dan wel altijd een paar dagen nodig om te ontprikkelen. Vroeger kon ik alles overschreeuwen, door doen, ontkennen, maar na mijn burn-out zo'n 12 jaar geleden, ben ik niet meer de oude geworden. De combinatie met fibromyalgie maakt het er niet makkelijker op. Op sommige dagen functioneer ik puur op wilskracht. Positief denken helpt mij veel en af en toe heb ik gewoon een dag niets. Dan staat er een groot kruis in mijn agenda en neem ik echt tijd voor mezelf...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten