Hoe overleef ik een partner met ASS? Dat is een vraag die ik mezelf regelmatig stel. En nu is overleven wel een beetje overdreven natuurlijk maar het kost moeite. Vooral als ik zelf moe ben of niet goed in mijn vel zit.
Het is een hele eerlijke en belangrijke vraag - eentje die veel mensen zich stellen, vaak in stilte. Een relatie met iemand met ASS (autismespectrumstoornis) kan intens, verwarrend en soms uitputtend zijn, zeker als je het gevoel hebt dat je constant de brug vormt tussen twee werelden.
Hier zijn een paar inzichten die je kunnen helpen om niet alleen te 'overleven', maar misschien ook wat rust en balans te vinden:
🌧️ 1. Erken je gevoelens — ze zijn geldig
Je mag gefrustreerd, verdrietig, eenzaam of zelfs boos zijn. Mensen met een partner met ASS voelen zich vaak ongezien of niet begrepen, juist omdat hun partner moeite heeft met emotionele wederkerigheid of empathie op de manier waarop jij dat nodig hebt. Geef jezelf toestemming om te voelen wat je voelt.
🧠 2. Begrijp ASS, maar verdedig jezelf
Kennis over ASS kan helpen — waarom je partner soms bot of afstandelijk lijkt, waarom routines zo belangrijk zijn, of waarom gesprekken vaak praktisch zijn in plaats van emotioneel. Maar: begrip is geen vrijbrief voor jezelf wegcijferen. Zoek naar een balans tussen begrip en grenzen stellen.
🛠️ 3. Communicatie: duidelijk, rustig, zonder aannames
Voor veel mensen met ASS is communicatie rechtlijnig. Wat jij insinueert, wordt misschien niet opgepikt. Wat jij voelt, moet vaak letterlijk benoemd worden. Zinnen als:
“Ik voel me alleen als je niet reageert op wat ik zeg.”
“Ik heb behoefte aan wat meer emotionele connectie.”
kunnen concreter en effectiever zijn dan subtiele hints.
🧍 4. Zoek je eigen ruimte (letterlijk en figuurlijk)
Veel partners raken zichzelf kwijt. Zoek bewust naar dingen die jou voeden: vrienden, hobby’s, alleen-tijd, therapie, wandelingen, muziek. Je hoeft niet alles samen te doen — en dat is vaak ook niet haalbaar in een neurodivergent-neurotypische relatie.
💬 5. Praat erover met anderen die dit herkennen
Je bent niet alleen. Er zijn fora, Facebookgroepen, boeken en zelfs relatietherapeuten die gespecialiseerd zijn in "neurodiverse koppels". Soms is het echt een opluchting om te merken:
"Ah, het ligt niet (alleen) aan mij."
📉 6. Durf eerlijk te zijn over grenzen
Soms lukt het ondanks alle moeite niet. Of het lukt, maar ten koste van jezelf. Dan is het oké om je af te vragen: Wat wil ík? Wat heb ík nodig?
Overleven is niet hetzelfde als léven. En je hoeft niet voor altijd in de overlevingsstand te blijven.
Ik werk met studenten waarvan er een aantal ASS hebben, in de loop der jaren heb ik geleerd daar mee om te gaan. En dat betekent niet dat ik het altijd goed doe in de omgang. Het is natuurlijk helemaal anders wanneer je dag en nacht met iemand samen bent, dat zal vast af en toe lastig zijn. Kan ik me heel goed voorstellen.
BeantwoordenVerwijderenHet is vooral elkaars taal te leren begrijpen. Zijn brein is anders bedraad dan dat van mij terwijl we beiden neurodivergent zijn. Ik leef in mijn gevoel, hij in zijn hoofd en geloof me, dat is nogal een verschil.
VerwijderenMooi blog, Maaike. Duidelijk. Ik herken dingen uit contacten met mensen met ASS in mijn omgeving. In het begin ervoer ik het gedrag vaak als bot en voelde ik me afgewezen. Maar ben het gaan begrijpen in de loop der tijd, en dat helpt.
BeantwoordenVerwijderenHet is inderdaad de kunst om elkaar te leren begrijpen. Ik mag leren mijn gevoelens uit te spreken omdat het niet aangevoeld wordt. En dat is nogal vermoeiend...
VerwijderenIk heb geen ervaring met een relatie (in welke vorm dan ook) met ASS. Het lijkt me best lastig. Ik heb veel bewondering ervoor als iemand een relatie heeft met iemand die ASS heeft en daar een goede balans in heeft gevonden.
BeantwoordenVerwijderenDe balans is nog ver te zoeken hoor. Het gaat echt met ups en downs en je kunt ook niet altijd alles uitleggen. Soms knallen we flink maar daarna gaan we altijd rustig in gesprek.
VerwijderenVooral die laatste zin vind ik heel treffend, en geldt denk ik in het algemeen in het leven.
BeantwoordenVerwijderenIk kies dan ook soms echt even voor mezelf. Wij beiden. En dat mag en dat zorgt ervoor dat we alles even kunnen loslaten.
VerwijderenIk heb zelf ass, maar herken me niet in wat je schrijft over gebrek aan empathie en emoties. Ik ben net heel empathisch en heb geen moeite om emoties te tonen. Maar iedereen is anders natuurlijk en de ene autist is de andere niet ;)
BeantwoordenVerwijderenAlleszins, wat ik vooral wilde zeggen is dat duidelijke communicatie in elke relatie belangrijk is. Ik vind dat op dat vlak neurotypische mensen te veel verwachten dat je weet wat ze bedoelen, omdat je ze al lang kent of omdat dat gewoon de gang van zaken is, maar eigenlijk is dat voor iedereen toch lastig. Niet?
Voor vrouwen is ASS weer heel anders. Vrouwen voelen juist de gevoelens van anderen aan, maar weten vaak niet wat te doen met gevoelens in zichzelf. Goed punt over het weten wat ze bedoelen. Dat speelt hier dus ook. Ik snap hem eerder dan hij mij. Maar hij gelooft dan weer niet dat ik hem snap. Het is soms ook gewoon f*cking hilarisch...🤣
VerwijderenDuidelijk geschreven. Geen partner met ass maar wel een dochter en ook dat is soms balanceren 😉
BeantwoordenVerwijderen